İnternet Haklarımız Nelerdir?
Hızla gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri, bireyleri internet ve sosyal medya kanallarını yoğun bir şekilde kullanmaya teşvik etmektedir. Arama, paylaşım, alışveriş ve mesajlar başta olmak üzere milyonlarca işlem 1 dakika içinde çevrimiçi olarak işlenir. Bu durum, internet kullanıcılarının bu ortamlarda, birçok işlemin yapıldığı bu platformları kullanarak ne tür hak ve sorumluluklara sahip olduğunu daha da önemli hale getiriyor. Dijital hak, bireylerin bilgiye erişme, içerik oluşturma ve oluşturdukları içeriği bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazlar aracılığıyla dijital ortamda yayınlama özgürlüğünü ifade eder.
Günümüzde yalan ve asılsız haberler internet dünyası için en büyük sorunlardan biridir. İnternet kullanıcılarının bu tür haberleri bilinçsiz ve sorumsuz bir şekilde paylaşmaları olayın büyüklüğünü artırmaktadır. Sahte haberlerin sonuçları bazen insan hayatına bile mal olabilir ve sosyal huzursuzluğa neden olabilir. Bazen yanlış haberler kasıtlı olarak yayınlanabilir, insanların algılarını manipüle edebilir ve gündemi değiştirebilir. Bunun bir parçası olmamak için haberlerin doğruluğunu araştırmak gerekiyor. İnternet üzerinden yaptığımız tüm iş ve işlemler ile bu ortamlarda dijital ayak izleri bırakıyoruz. Çok önemli veriler içeren bilgileri paylaşıyoruz. Bir içerik parçasını paylaşmak, bir gönderi hakkında yorum yapmak, bir video yayınlamak gibi. Tüm bunları yaparken hak ve sorumluluklarımızın neler olduğunu ve bunlardan ne kadar haberdar olduğumuzu bilmemiz gerekir.
İnternet ortamında, kullananların bilmesi gereken bazı haklar şu şekilde sıralanabilir:
Özel Hayatın Gizliliğinin Korunması Hakkı: Özel hayatın mahremiyetini koruma hakkı, bireyin mahremiyetinde kalması, gizli tutulması ve korunması gereken önemli bir haktır. İnterneti başkalarına zarar vermek için kullanan kötü niyetli kişiler, diğer bireyin bilgisi olmadan bu internet ortamlarında özel hayatlarıyla ilgili bilgileri paylaşabilirler. Bu durum neticesinde insanların itibarı zedelenmekte ve hayatlarına telafisi mümkün olmayan zararlar vermektedir. Zararın en aza indirilmesi için kişinin bu tür bir durumda başvurması gereken yetkilileri ve bu suçu işleyenlere karşı hakkını talep edebilmesi ve gereğini yapabilmesi için izlenecek süreci çok iyi bilmesi gerekir.
Kişiye Ait Verilerin Korunması Hakkı: Kişiye ait veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye, yani bir kişiye ilişkin her türlü veriyi ifade eder. İnternette bırakılan izlere göre milyonlarca kişinin verileri, bireyler tarafından veya kullanılan internet sağlayıcıları tarafından işlenmektedir. Zaten biz internet kullanıcıları, internet üzerindeki herhangi bir platforma üye olurken, o platformun sunduğu sözleşmeyi kabul ederek üye oluyoruz. Hepimiz bu üyeliklerde karşı tarafa hangi hakları verdiğimizi tam olarak bilmiyoruz çünkü sözleşmeleri okumuyoruz. Maalesef üye olmak için önümüze konulan sözleşmelerin uzunluğu çoğumuzu kabul etmek ve kullanmak gibi yanlış yola itiyor.
Düşüncenin İfade Edilmesi Hakkı: İnternetin en önemli özelliklerinden biri düşüncelerin özgürce ifade edilebilmesi ve paylaşılabilmesidir. Ancak bunu yaparken düşünce şiddeti, nefreti ve suçu kışkırtmamalıdır. Görüş bildirilirken, başkalarının haklarının ciddi şekilde zarar gördüğü durumlarda, hakları ihlal edilenlerin haklarını korumak için ifade özgürlüğüne bazı özel sınırlamalar getirilebileceği bilinmelidir.
İnternet Yoluyla Yönetime Katılma Hakkı: İnternet üzerinden yönetime katılım, kişiye sunulan hizmetlerin uygun şekilde kullanılması ile ilgili bir haktır.
İnternet Üzerinden Şikâyette Bulunma Hakkı
İnternette milyonlarca web sitesi var ve her sitenin içeriği farklı ve bu içerikler bazen zararlı boyutlara ulaşabiliyor. Örneğin; Bunlardan bazıları çocukları cinsel olarak taciz eden, insanları intihara yönlendiren, sağlık için tehlikeli materyallere erişim sağlayan, uyuşturucu ve uyarıcıların kullanımını teşvik eden ve kolaylaştıran, kötü amaçlı yazılım ve pornografik siteler içeren web siteleridir. Bu tür sitelerin ilgili birimlere bildirilmesi sadece bir hak değil aynı zamanda bir sorumluluktur.
İnternette Lekelenmeme Hakkı: İnternet ortamları diğer kişilere iftira atmayı ve suçlamayı çok daha kolay hale getirdi. Günümüzde internet ve sosyal medyada farklı isimlerin arkasına saklanan ve başkalarının itibarını zedeleyen kötü niyetli kişilerin olduğu unutulmamalıdır. Masumiyet varsayımı göz ardı edilerek, bireylerin itibarı haksız ve asılsız bir şekilde lekelenebilir. İnsanları somut olmayan temelsiz ihbarlar ve suçlamalarla suçlu göstermek kabul edilemez.
